چند روز گذشته برای ایرانیان، پر از استرس و نگرانی بوده است.در سوم فروردین ماه خبری منتشر شد که طبق آن: گوگل در حال شناسایی کاربرانی برآمده است که با VPN از خدمات این شرکت استفاده میکنند. خیلیها خبر از آن دادند که یوتوب به راحتی کاربران پشت فیلترشکن را شناسایی کرده و درآمد آنها را به طور چشمگیری کاهش داده. بعضیها هم خبر آن دادهاند که فیلترشکنهای مرسوم دیگر توان دور زدن تحریم های گوگل را ندارند! شک و ترس کامیونیتی تکنولوژی ایران را در دو روز گذشته در بر گرفته و بازار شایعات نیز داغ است.
خیلی ها با اعلام یاس و ناامیدی ایران را اولین کشور تحریم شده توسط گوگل دانستند، و تعداد زیادی هم این عمر را شایعهسازی اعلام کردند
چه اتفاقی برای کاربران ایرانی افتاده است؟
به گزارس وبسایت نوآیین از سالها پیش، همواره مخالفتهای شرکتهای تبلیغاتی با سیاست گوگل مبنیبر نمایش تبلیغات به کاربران کشورهای تحریمشده وجود داشته است.طبق همین اعتراضات و سیاستها کاربران ایرانی نمیتوانند برخی خدمات گوگل را دریافت کنند؛ خدماتی که پیشازاین بهدلیل تحریمها برایشان مسدود شده است یا پولی هستند.
این سرویسها شامل چه مواردی میشود؟
طبق گزارشهای کاربران ایرانی، این خدمات بهجز تأثیر نمایش دادهنشدن تبلیغات برای یوتیوبرها، سرویسهای زیر را شامل میشود:
- گوگل آنالیتیکس
- مشتریان زیرساخت ابری گوگل (GCP) همچون اسپاتیفای
- Developer Services (سرویسهای مرتبط با توسعهدهندگان اندروید)
- گوگل dev
- مشتریان Firebase
- Youtube Premium
- Kaggle
- Google OAuth 2.0
- Google Prompt
- Last.fm
- Slite.com
بهطورکلی، گوگل سعی کرده است اقدامات سفتوسختتری درقبال محدودیتهایی انجام دهد که پیشازاین بهدلیل تحریمها لحاظ شدهاند. این محدودیتها همانند پیش، شامل حال سرویسهای مدنظر کسبوکارها میشود و نه استفاده کاربران عمومی. درنتیجه، تغییری در اصول قوانین گوگل رخ نداده و محدودیتها شامل اقداماتی شده که تاکنون کشورهای تحریمشده آنها را دور میزدند.
هدف گوگل، تنها کاربران ایرانی نبوده است.
میلاد نوری، برنامهنویس فعال در حوزهی تکنولوژی، با اشاره به شناسایی دقیقتر کشور کاربران بهدست گوگل اعلام میکند که هدف تغییرات ایرانیها نیستند. میلاد نوری در رشتهتوییتی توضیح داده است:
درواقع، تحریم جدیدی اتفاق نیفتاده و هدف تغییرات جدید هم مستقیما کاربران ایرانی نبودن؛ اما تغییر شیوهی شناسایی باعث شده دسترسی به سرویسهای ازقبلتحریمشده برای کاربران ایرانی و سایر کشورهای ایرانی سختتر بشه.
بهگفتهی او، برای سرویسهای مالی و سرویسهای مرتبط مانند تبلیغات نمیتوان کار خاصی انجام داد؛ اما برای سختگیری بیشتر دربارهی سرویسهای رایگان گوگل یا قسمت رایگان سرویسهای تجاری مانند آنالیتیکس، فایربیس، اندروید استودیو و… لزومی وجود ندارد. او میافزاید استفادهی کاربران از این سرویسها قوانین آمریکا را زیر پا نمیگذارد و پیشتر هم این سرویسها بهاشتباه تحریم شدهاند.
نوری دربارهی دلیل تحریمشدن سرویسهای مذکور توضیح میدهد که احتمالا مشکل استفادهی برخی محصولات گوگل از فهرست سیاه مشترک بوده است. درحقیقت، بیشتر سرویسهای گوگل ازجمله سرویسهای مالی از لیست سیاه مشترکی استفاده میکنند و با مسدودکردن آیپیهای یک کشور، سرویسهای غیرپولی هم بهاشتباه از همان فهرست سیاه استفاده میکنند.
برا استفاده از سرویسها و دور زدن تحریم گوگل چه کنیم؟
برای کاربران عادی که از سرویسهای مذکور استفاده نمیکنند، جای نگرانی وجود ندارد. کاربرانی که از سرویسهای تحریمشدهی گوگل استفاده میکنند، باید از VPNهای معتبر و غیررایگان بهره ببرند. درواقع، گوگل هیچ سرویس یا محدودیت جدیدی برای کاربران ایرانی ایجاد نکرده است و صرفا سختگیری بیشتری برای دسترسی کاربران ایرانی به سرویسهایی اعمال شده است که پیشتر تحریم شده بودند.
میلاد نوری میگوید مشکلات پیشآمده با پیگیری حلشدنی است:
تنها راه اینه که درخواست بدیم محصولات اینچنینی از تحریم خارج بشه. کاری که لازم نیست گوگل قوانین کشورش رو زیر پا بذاره؛ اما کار بخش زیادی از مردم ایران رو راه میندازه. چند شب پیش، با چند تا از دوستان در کلابهاوس صحبت کردیم. نتیجه این شد فعلا فهرستی از سرویسهایی که فکر میکنیم ممکنه رفع تحریم بشه، جمعآوری کنیم و ازطریق @digvan (خشایار نژاد، مدیر توسعه محصول ایرانی گوگل) پیگیری کنیم. در شرایط فعلی، حتی اگر یکیدو سرویس هم (مثل گیتهاب) رفع تحریم بشه، کار خیلیهامون راه میفته. اگر فقط یک مورد دسترسی به گوگل کلاد رفع تحریم بشه، دسترسی به سایتهای زیادی مثل اسپاتیفای و… ممکن میشه که از این سرویس گوگل استفاده میکنن.
همچنین در شبکههای اجتماعی بحث و گفتگو پیرامون این خبر شدت گرفت و تعداد زیادی از کاربران و متخصصین به یحث و گفتگو پرداختند:در این بین یکی از بهترین بحثها در یک کلاب روم توسط متخصصین دی ام برد انجام شد که در یک فایل صوتی در سایت DM Board در اختیار شما قرار گرفته است.